خشکی بینی
دائماً در طول روز احساس می کنید بینی تان بیش از حد خشک و حساس شده است. مایع داخل بینی بیش از حد خشک شده و اصلاً احساس خوبی نسبت به این قضیه ندارید.
اینها عوارض خشکی بینی هستند که ممکن است با زخم یا حتی خونریزی هایی در بینی نیز همراه باشد.
اما چرا این اتفاق برای بینی می افتد؟ در این مقاله به بررسی عوامل و علائم آن پرداخته و بهترین شیوه های درمان آن را آموزش خواهیم داد.
بینی و غشای داخل آن
بینی یکی از عضوهای بدن است که اصلی ترین وظیفه آن حس بویایی است، البته این تنها وظیفه بینی نبوده و از آن برای تنفس نیز استفاده می شود.
زمانی که از طریق بینی هوا را به داخل مسیر تنفسی خود هدایت می کنید، بینی هوای تازه تنفس شده را گرم و مرطوب می سازد. غشای مخاطی داخل بینی نیز دارای عروق زیادی بوده و تا حد زیادی مرطوب است.
ناگفته نماند که بینی هوای تنفس شده را تصفیه کرده و سپس به داخل بدن هدایت می کند. برای انجام این تصفیه رطوبت غشای مخاطی بینی و مژه ها ریزی که داخل بینی وجود دارند دست به کار شده و مژه های ریز داخل بینی روزی 10 ها هزار لیتر از هوایی که تنفس می کنید را تصفیه نموده و جلوی ورود ذرات گرد و غبار، باکتری ها و ویروس ها به داخل بدن را می گیرد.
در نتیجه برای اینکه بینی ما عملکرد مناسبی داشته باشد، رطوبت بینی اهمیت بسیار زیادی پیدا می کند.
دلایل رایج خشکی بینی
هنگامی که به بینی خود فکر می کنیم، تنها به مشکل آبریزش بینی در هنگام ابتلا به سرما خوردگی را در نظر می گیریم.
اما مهم است که بدانید خشکی بینی در نتیجه بسیاری شرایط مختلف به شرح زیر ممکن است ایجاد شود:
• فاکتورهای محیطی:
در ابتدا، معمولاً شرایط محیطی می تواند باعث خشکی بینی شود. اگر شما در یک ناحیه خشک و گرم زندگی می کنید، ممکن است با علائم خشکی بینی با تبخیر و از بین رفتن رطوبت بینی خود مواجه شوید.
• ورم غشای مخاطی بینی:
این مشکل در حقیقت عفونت بینی است که می تواند باعث ریزش آب بینی به دلیل تولید بیش از حد مایع مخاطی یا در برخی موارد با احتمال کمتر، در نتیجه خشکی بینی ایجاد شود.
• استفاده از اسپری های بینی:
بسیاری از اسپری های بینی می توانند باعث خشکی مزمن بینی شوند. این مسئله بطور خاص زمانی ایجاد می شود که از این اسپری ها برای بیش از چند روز استفاده شود.
در اکثر موارد، مواد این اسپری ها بازگشت داشته و فرد مجبور می شود از آنها برای دوره های طولانی تر استفاده نماید.
در صورتی که نیاز به استفاده از اسپری بینی برای بیش از 3 یا 4 روز داشتید، با پزشک معالج خود درباره سایر روش های درمانی قابل استفاده صحبت نمایید.
• عوارض جانبی مصرف دارو:
مصرف داروهای ضد گرفتگی و ضد حساسیت و شربت های خوراکی استفاده شده برای قطع آبریزش بینی می توانند باعث خشکی بینی شوند.
به همین خاطر هنگام استفاده از این داروها آگاه باشید که مصرف آنها معمولاً می تواند خشکی بینی را به همراه داشته باشد.
• سندرم شوگرن:
سندرم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است که در موارد نادر افراد به آن مبتلا می شوند و می تواند باعث خشک شدن تمام غشای مخاطی بدن شود.
در نتیجه خشکی ایجاد شده در این حالت، فرد بیمار با مشکل در ارتباط با بینی، چشم ها، و سایر اعضای بدن که معمولاً مرطوب هستند، مواجه می شود.
• تغییرات هورمونی:
با بالا رفتن سن زنان، هورمون های عادی آنها به خاطر یائسگی تغییر کرده و باعث خشکی تمام غشای مخاطی بدن شامل بینی، چشم ها، دهان، و واژن می شود.
اگر شما با یک دوره درمان خونریزی بینی به همراه خشکی آن مواجه شدید، از مناسب بودن سطح فشار خون خود مطمئن گردید.
هر چند خشکی بینی می تواند در نتیجه خون ریزی گاه و بی گاه بینی ایجاد شود، اما فشار خون نیز می تواند یکی از دلایل خون دماغ شدن باشد.
علائم و نشانه‌های خشکی غشای مخاطی بینی شامل چه مواردی است؟
شامل موارد زیر می‌باشد:
• احساس خشکی و نازک شدن پوست داخلی بینی
• ایجاد زخم و پوسته درون بینی
• احساس درد در بینی
• خونریزی خفیف بینی
عوارض احتمالی خشکی بینی
ازآنجایی‌که خشکی بینی ممکن است از یک بیماری جدی نشأت گرفته باشد، کوتاهی در درمان آن می‌تواند به بروز عوارض جدی و آسیب‌های دائمی بیانجامد.
پس از تشخیص علت خشکی بینی باید برنامه درمانی تهیه‌شده از سوی متخصص را به‌دقت پیاده کرد تا احتمال بروز عوارضی مانند موارد زیر کاهش یابد:
• لارنژیت
• فارنژیت
• اختلال‌های خواب
• خونریزی مکرر
• سینوزیت
• انتشار عفونت
تشخیص
تشخیص ENS گاهی اوقات مشکل است. پارامتر یا آزمایش قابل اتکایی برای تشخیص آن وحود ندارد.
ممکن نیست بتوانیم با قدرت تصریح نماییم که توربینکتومی (قطع شاخک بینی) منجر به علائم ENS می‌شود.
توربینکتومی حتی به صورت جزئی، در عمده موارد موثر بوده و برخی آثار جانبی طولانی مدت را بر خواهد انگیخت، درحالیکه علائم ENS ممکن است پس از هفته ها، ماهها یا حتی چند سال پس از جراحی رخ دهد.
پزشکان تنها با حذف دیگر انواع بیماری هایی که ممکن است با علام مشابه رخ دهند، این بیماری را تشخیص دهند.
در موارد مشکوک می‌توان از یک سواب نمدار به جای شاخک بینی استفاده نمود تا ببینیم آیا این روشی است که بتواند بیمار را تسکین دهد، یا خیر.
با این حال نمی توان سواب را به عنوان روشی تشخیصی خوبی در نظر گرفت و نمی توان از آن به جای یک روش تشخیصی کامل و عمقی استفاده نمود.
پیشگیری خشکی بینی
مواردی وجود دارد که با رعایت آنها می توانید بیماری را درمان کرده یا از بروز آن جلوگیری کنید:
• از قرار گرفتن در معرض عواملی که تحریک کننده خشکی بینی هستند، اجتناب کنید.
• ظروف حاوی آب بر روی رادیاتور یا شومینه قرار دهید. این کار به افزایش رطوبت هوا کمک می کند. سپس به طور منظم آب را تعویض کنید تا باکتری به آن نفوذ نکند.
• از دستگاه بخور استفاده کنید.
• گرمای وسایل گرمایشی را بیشتر از 20 تا 21 درجه سانتیگراد تنظیم نکنید.
• در کنار موارد گفته شده می توانید از اسپری های مرطوب کننده بینی نیز استفاده کنید، استفاده منظم از این اسپری ها احتمال خشکی بینی را تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد داد.
درمان خشکی بینی
فصل شروع حساسیت و سرماخوردگی می تواند برای فرد فصل شروع خشکی بینی باشد.
عارضه خشکی بینی بیش از حد آزار دهنده بوده و بهتر است سریع تر درمان آن را شروع کرد.
خوشبختانه درمان های خانگی بسیاری برای درمان خشکی بینی وجود دارد که می توانید از این 5 راهکار خانگی برای درمان استفاده کنید:
درمان خانگی خشکی بینی
وازلین
برای درمان خشکی بینی می توانید از وازلین استفاده کنید.ابتدا مقدار کمی وازلین را با انگشت به داخل بینی تان بمالید.
وازلین به حفظ رطوبت بینی کمک کرده و برای معده نیز مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
در صورتی که وازلین در دسترس ندارید، می توانید از نرم کننده لب نیز برای اینکار استفاده کنید.
سعی کنید از این راهکار درمانی پشت سرهم استفاده نکرده و در فواصل مشخصی اینکار را انجام دهید.
برای حفظ رطوبت بینی نیازی نیست مقدار زیادی وازلین داخل بینی تان بزنید و با مقدار کم نیز بهبود حاصل خواهد شد.
دستگاه بخور
استراحت و خوابیدن در داخل اتاقی که در آن دستگاه بخور روشن است، می تواند تا حد زیادی به کاهش خشکی بینی و افزایش رطوبت آن کمک کند.
بهتر است دستگاه بخور را در مرکز اتاق قرار دهید تا بخار آب به خوبی در فضای اتاق پخش شود.
سمت خروجی دستگاه را به سمت مبل یا وسایل چوبی داخل منزل نگذارید، اینکار باعث رشد میکروب بر روی سطح مبل یا وسایل چوبی منزل خواهد شد.
اسپری بینی
اسپری بینی یکی دیگر از راهکار هایی است که می توان از آن برای افزایش رطوبت غشای مخاطی بینی استفاده کرد.
اسپری آب نمک بینی نیز به تمیز کردن بینی از گرد و خاک، آلودگی و دیگر ذرات کمک کرده و می تواند گرفتگی های ناشی از خشکی بینی را برطرف سازد.
از همه مهم تر باعث افزایش رطوبت بینی شده و آزردگی بینی را برطرف خواهد کرد.
بخار آب یا سونا
اگر به دنبال درمان های خانگی ساده هستید، استفاده از بخار نیز یکی دیگر از راهکارها است.
می توانید به حمام بروید و دوش آب گرم بگیرید. سپس مدت 5 دقیقه داخل بخار ایجاد شده داخل حمام نشسته و هوای مرطوب حمام را تنفس کنید.
سونا نیز همین خاصیت را داشته و می تواند به کاهش خشکی بینی کمک زیادی بکند.
البته باید دقت داشته باشید که این درمان دائمی نبوده و فقط برای مدت زمان کوتاهی وضعیت خشکی بینی را کاهش خواهد داد.
شست‌وشوی بینی
برای شست‌وشوی بینی می‌توانید با استفاده از سرنگ حبابی (bulb syringe) یا وسیله‌ای که نتی‌پات (neti pot) نام دارد، محلول سالین یا نمک‌دار را به‌آرامی وارد سوراخ‌های بینی کنید.
شست‌وشوی بینی موجب زدودن مواد تحریک‌کننده و تمیز شدن حفرهٔ بینی می‌شود و در نتیجه بینی بهتر می‌تواند داروها را جذب کند. بدون نیاز به نسخهٔ پزشک می‌توانید وسایل شست‌وشوی بینی را تهیه کنید.
همیشه پیش از استفاده، بروشور این وسایل را بادقت بخوانید و دستورات آنها را اجرا کنید.
با انجام مراحل زیر نیز می‌توانید وسیلهٔ شست‌وشوی بینی را در خانه بسازید:
۱. محلول سالین شرح‌داده‌شده در بالا را درست کنید.
۲. محلول سالین را داخل سرنگ حبابی یا نتی‌پات بریزید.
۳. به‌صورتی روی سینک دستشویی خم شوید که نگاه‌تان به‌سمت کاسهٔ دستشویی باشد. سپس سرتان را به‌طرف چپ بچرخانید، به‌صورتی که گونهٔ سمت چپ‌تان با سینک موازی شود.
۴. دهانهٔ نتی‌پات یا سر سرنگ را درست در داخل سوارخ بینی سمت راست خود قرار دهید.
۵. در حالی که به‌صورت طبیعی و از دهان‌تان نفس می‌کشید، به‌آرامی حدود نیمی از محلول سالین را داخل سوارخ بینی راست خود بریزید. محلول باید پس از چند ثانیه از سوراخ بینی دیگرتان بیرون بریزد.
۶. محلولی را که وارد دهان‌تان شده است، به بیرون تف کنید.
۷. به‌آرامی هوا را از بینی به بیرون بدمید تا تمام محلول باقی‌مانده خارج شود.
۸. همین مراحل را برای سوراخ بینی چپ نیز تکرار کنید.
برای جلوگیری از پایین رفتن محلول از پشت گلو یا حرکت آن به‌سمت چشم‌ها، حتما سرتان را در زاویه‌ای که توضیح دادیم قرار دهید.
پیش از هر بار استفاده، محلول سالین تازه‌ای درست کنید و از تمیز بودن سرنگ حبابی یا نتی‌پات مطمئن شوید.
