بعضی از علائم بارداری ممکن است در زمانی که عادت ماهیانه شما قطع شده و یا یک یا دو هفته به تعویق افتاده خود را نشان دهد. در حقیقت، از هر 10 زن، 7 نفر از آنها بعد از گذشت 6 هفته از عادت ماهیانه، دارای نشانه‌های اولیه بارداری هستند.
۱- گرفتگی عضلانی و لکه
از هفته اول تا چهارم، همه چیز هنوز در سطح سلولی اتفاق می افتد. تخمک لقاح یافته بلاستوسیست (یک گروه پر از مایعات از سلول) را که به ارگان ها و اعضای بدن تکوین می یابد، ایجاد می کند.
حدود ۱۰ تا ۱۴ روز (هفته چهارم) پس از لقاح، بلاستوسیست در آندومتر (لایه ی پوشاننده ی رحم) لانه گزینی می کند. این فرایند می تواند موجب خونریزی لانه گزینی شود که ممکن است با یک دوره قاعدگی خفیف اشتباه گرفته شود.
در اینجا برخی از علائم خونریزی لانه گزینی آورده شده است:
• رنگ: رنگ هر دوره ممکن است صورتی، قرمز یا قهوه ای باشد.
• خونریزی: میزان خونریزی معمولاً با دوره قاعدگی منظم فرد مقایسه می شود. لکه بینی تنها بر اساس وجود خون در هنگام پاک کردن تعریف می شود.
• درد: درد ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد. براساس مطالعه معتبری که بر روی ۴۵۳۹ زن انجام شد، ۲۸ درصد از خانم ها لکه بینی و خونریزی سبک همراه با درد داشتند.
• دوره ها: خونریزی ناشی از لانه گزینی احتمالاً کمتر از سه روز ادامه خواهد داشت و نیازی به درمان ندارد.
از کشیدن سیگار، نوشیدن الکل یا مصرف داروهای غیرمجاز که با خونریزی شدید همراه هستند، خودداری کنید.
۲- تاخیر در قاعدگی
پس از اتمام لانه گزینی، بدن تولید گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) را آغاز می کند. این هورمون به بدن در حفظ بارداری کمک می کند. همچنین به تخمدان ها دستور می دهد رهاسازی ماهیانه ی تخمک های بالغ را متوقف کنند.
احتمالاً فرد چهار هفته پس از بارداری با تأخیر در قاعدگی روبرو خواهد شد. در صورت نامنظم بودن دوره ها لازم است به منظور تأیید، آزمایش بارداری صورت گیرد.
اکثر تست های خانگی قادرند hCG را به محض ایجاد تأخیر هشت روزه در دوره ماهانه تشخیص دهند. آزمایش بارداری قادر به تشخیص سطح hCG در ادرار است و باردار بودن فرد را نشان می دهد.
نکات
• برای آگاهی از باردار بودن تست بارداری انجام دهید.
• در صورت مثبت بودن تست، برای تعیین اولین مراجعه بارداری با پزشک یا ماما تماس بگیرید.
• در صورت مصرف هرنوع دارو، در مورد هرگونه تأثیر احتمالی آن بر جنین در حال رشد از پزشک خود سؤال کنید.
افزایش درجه حرارت بدن
افزایش دمای پایه بدن نیز ممکن است علامتی از بارداری باشد. درجه حرارت مرکزی بدن ممکن است حین ورزش یا در هوای گرم سریع تر افزایش پیدا کند. در این مدت، باید مطمئن شوید که آب بیشتری می نوشید و با احتیاط ورزش می کنید.
خستگی
خستگی می تواند در هر زمانی در طول دوران بارداری روی دهد. این علامت در اوایل بارداری بسیار شایع است. سطح پروژسترون بالا می رود که می تواند باعث خواب آلودگی در فرد شود.
نکات
• هفته های اول بارداری می تواند با احساس خستگی همراه باشد. سعی کنید به میزان کافی استراحت کنید.
• خنک نگه داشتن اتاق خواب نیز می تواند کمک کننده باشد. دمای بدن ممکن است در مراحل ابتدایی بارداری بالاتر باشد.
افزایش ضربان قلب
در حدود هفته های هشتم تا دهم ممکن است ضربان قلب فرد سریعتر و پر قدرت تر باشد. تپش قلب و آریتمی در دوران بارداری شایع هستند. این مسئله به دلیل هورمون ها طبیعی است.
افزایش جریان خون ناشی از جنین بعدها در دوران بارداری روی می دهد. در حالت ایده آل، کنترل و مراقبت پیش از بارداری آغاز می شود، اما در صورت وجود مشکلات زمینه ای قلبی، پزشک می تواند با تجویز دوز کم داروها به کنترل آن کمک کند.
تغییرات ابتدایی سینه ها، سوزن سوزن شدن، درد، بزرگ شدن
تغییرات پستان ممکن است بین هفته های ۴ و ۶ رخ دهد. به دلیل تغییرات هورمونی، احتمالاً سینه‌های فرد برجسته و متورم می شود. این تغییر ممکن است پس از چند هفته که بدن با هورمون‌ها سازگار شد، برطرف شود.
تغییرات نیپل و پستان نیز ممکن است در حدود هفته یازدهم رخ دهد. هورمون ها همچنان منجر به رشد سینه ها می شوند. آئرول (ناحیه اطراف نوک پستان) ممکن است به رنگ تیره تری تغییر کرده و بزرگتر شود.
در صورت داشتن سابقه ی آکنه پیش از بارداری، احتمال عود مجدد آن وجود داد.
تکرر ادرار و بی اختیاری
در دوران بارداری، بدن میزان خونی که پمپاژ می شود را افزایش می دهد. این امر موجب می شود کلیه بیش تر از حد معمول به پردازش مایعات بپردازد که به مایعات بیشتر در مثانه منتهی می شود.
هورمون ها نقش مهمی در سلامت مثانه دارند. ممکن است غالباً خود را درحال دویدن بسوی سرویس بهداشتی یا نشتی غیرارادی دریابید!
نکات
• هر روز حدود ۳۰۰ میلی لیتر (کمی بیشتر از یک فنجان) مایعات بیشتری بنوشید.
• برای اجتناب از بی اختیاری، مراجعه به سرویس بهداشتی را قبل از موعد برنامه ریزی کنید.
نفخ و یبوست
مشابه علائم دوره قاعدگی، نفخ ممکن است در اوایل بارداری نیز روی دهد. این مسئله ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی باشد که می تواند منجر به کاهش سرعت دستگاه گوارش شود. در نتیجه ی این امر ممکن است فرد احساس یبوست و انسداد داشته باشد.
یبوست نیز می تواند در افزایش نفخ شکم مؤثر باشد.
ناخوشی صبحگاهی، تهوع و استفراغ
حالت تهوع و ناخوشی صبحگاهی معمولاً در حدود هفته چهار تا شش روی می دهد. اگر چه این حالت ناخوشی صبحگاهی نامیده می شود، اما می‌تواند در هر زمانی در طول روز یا شب رخ دهد. دقیقاً مشخص نیست چه عواملی در ایجاد این حالات نقش دارند، اما ممکن است هورمون ها در این وضعیت مؤثر باشند.
در سه ماهه اول بارداری، بسیاری از خانم ها تهوع صبحگاهی خفیف تا شدیدی را تجربه می کنند. این وضعیت ممکن است در انتهای سه ماهه اول شدیدتر شود، اما با ورود به سه ماهه دوم از شدت آن کاسته می شود.
حساسیت به بو و مواد غذایی
حساسیت بویایی از جمله علائم دوران ابتدایی بارداری است که اغلب اوقات خود را نشان می دهد. شواهد علمی کمی در مورد حساسیت به بو در سه ماهه اول وجود دارد. اما ممکن است حائز اهمیت باشد، چراکه حساسیت به بو منجر به تهوع و استفراغ می شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد تنفر از برخی غذاها شود.
سرگیجه
داشتن سرگیجه خفیف از نشانه‌های بارداری و قاعدگی می‌باشد. به دلیل افزایش ترشح هورمون پروژسترون، رگ‌های خونی گشاد شده و فشار خون پایین می‌آید. این امر منجر به کاهش جریان خون رسانی به مغز و سرگیجه موقتی و گذرا می‌شود. مقاله‌ای در سال ۲۰۱۰، در یک ژورنال برزیلی، گزارش کرد: «اختلالات عملکردی هورمون ها، در دوران بارداری زنان، می‌تواند باعث ایجاد اختلالات دهلیزی و اختلال در شبکه مویرگی شده، که خود منجر به احساس سرگیجه و وزوز گوش (زنگ زدن در گوش) می‌شود.» این علائم در سه ماهه اول بارداری بیشتر مشاهده می‌شوند، اما ممکن است در تمام طول بارداری نیز ادامه داشته باشند.
احساس سرگیجه در زنانی که کم خون هستند، نسبت به دیگر زنان بیشتر است. اگر دراز کشیده اید، یا در حالت نشسته قرار دارید و احساس سرگیجه می‌کنید، نباید خیلی سریع از جای خود بلند شوید. همچنین تنفس عمیق نیز می‌تواند به بهتر شدن سرگیجه کمک کند.
قرمز شدن صورت و آکنه
ممکن است خیلی‌ها به شما بگویند به خاطر بارداری صورت‌تان سرخ و برافروخته شده است. در اینجا هم پای هورمون‌ها در میان است که جریان خون افزایش‌یافته را به طرف صورت می‌رانند. در اثر این عمل غده‌های چربی‌ساز هم دست به کار شده و بیش از حد معمول چربی تولید می‌کنند. در نتیجه پوست صورت براق به نظر می‌رسد و احتمال ابتلا به آکنه بالا می‌رود.
بارداری بدون علائم چیست؟
اگر فکر می‌کنید که همیشه بارداری با علامتهایی همراه است، در اشتباه هستید. خانمهایی هستند که به دلیل داشتن شرایط خاص بارداری بدون علائم را تجربه می‌کنند. دسته اول از زنانی که دچار بارداری بدون علائم می‌شوند، زنانی هستند که به دلیل اضافهوزن شدید، متوجه افزایش حجم شکم خود یا حرکات کودکشان نمیشوند تا اینکه به علت دلدرد یا مشکلات این چنینی راهی بیمارستان می‌شوند و آنجا است که بعد از بررسیهای پزشک متوجه می‌شود که ماهها است که حامله هستند.
گروه دوم، زنانی هستند که در همه حال دچار قاعدگی نامنظم هستند و به همین علت اغلب اوقات احتمال نمیدهند که به دلیل تاخیر در قاعدگی باردار شده باشند.
روش‌های تشخیص بارداری
بعد از انجام لانه گزینی تخمک بارور شده، بدن زن باردار شروع به ترشح هورمون HCG می‌کند که هورمون بارداری نام دارد. بعد از ترشح این هورمون با انجام آزمایش‌هایی می‌توان فهمید که فرد باردار است یا نه؟ این آزمایش‌ها به شرح زیر است:
آزمایش خون
اولین و بهترین روش برای اطمینان از بارداری انجام آزمایش خون است. در این روش پس از گرفتن نمونه خون با انجام آزمایش‌های لازم برروی آن بارداری و یا عدم آن مشخص می‌شود. اگر خون دارای هورمون حاملگی (HCG) باشد فرد حامله است.
برای این که از صحت نتیجه آزمایش اطمینان کافی را داشته باشید بهتر است که این تست پس از گذشت ۱۰ روز از تخمک گذاری انجام شود، یعنی باید ۳ تا ۴ روز از لانه گزینی تخمک بارور شده در دیواره رحم زن گذشته باشد.
آزمایش ادرار
هر زنی که در انتظار حامله شدن است می‌تواند با انجام آزمایش ادرار از باردار بودن خود باخبر شود. برای نتیجه‌ی بهتر توصیه می‌شود این آزمایش پس از گذشت ۱۲ روز از تخمک گذاری (یا پس از ۶ تا ۷ روز از لانه گزینی تخمک بارور شده در بدن زنان) انجام بگیرد.
استفاده از بیبی چک
اگر امکان دسترسی به بیمارستان و انجام آزمایش را ندارید می‌توانید از بی بی چک استفاده کنید. کیت‌های تست بارداری خانگی را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کرده و با استفاده از چند قطره ادرار بر روی آن از باردار بودن خود مطلع شوید.
البته ناگفته نماند که پزشکان زنان این شیوه را روش مناسبی برای اطمینان از حاملگی نمی‌دانند؛ پس توصیه می‌شود با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش از باردار بودن و یا عدم آن مطمئن شوید.
از بین رفتن دوره قاعدگی
از بین رفتن دور ماهانه در زن حامله یکی دیگر از راه‌های تشخیص بارداری می‌باشد و اگر فرد دسترسی به آزمایشگاه و کیت‌های تست بارداری ندارد با از بین رفتن دوره ماهانه می‌تواند حدس بزند که باردار است.
همانگونه که گفته شد این روش دلیل محکمی برای بارداری به شمار نمی‌آید.
