امگا 3 چیست؟
اسید چرب امگا ۳ خانواده‌ای از اسیدهای چرب اشباع نشده هستند که اولین پیوند دوگانه آنها بین سومین و چهارمین کربن در زنجیره کربنی قرار گرفته‌است. اسیدهای چرب امگا ۳ برای تنظیم فعالیت‌های بدن انسان ضروری هستند. ولی در بدن انسان ساخته نمی‌شوند در ادامه این مطلب به طور کامل درباره خواص امگا 3 توضیح میدهیم همراه ما باشید.
خواص امگا 3
مصرف امگا 3 اثرات مفیدی بر سلامت انسان دارد و از مهم ترین خواص امگا 3 می توان به کاهش تری گلیسیرید خون، تنظیم ضربان قلب، کاهش فشار خون، کاهش تجمع پلاکتی و جلوگیری از انعقاد خون، افزایش HDL یا کلسترول خوب، سلامت مغز و سیستم های عصبی به ویژه در افراد مبتلا به MS، کاهش دردهای ناشی از التهاب مفاصل و آرتروز اشاره کرد.از دیگر خواص امگا 3 این است که باعث افزایش ضریب هوشی نوزادان می شود.
هفت نشانه کمبود امگا ۳
ماهی‌های چرب، گردو و روغن بذر کتان جزو منابع غذایی اسید چرب ضروری امگا 3 هستند. کمبود امگا ۳ در بدن می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند خشکی پوست، درد مفاصل، بی‌خوابی یا حتی شکنندگی موها شود.
خشکی پوست
امگا ۳ یکی از رازهای داشتن پوست جوان و زیبا است که در ساختار دیواره سلولی وجود دارد و هرچه میزان امگا ۳ در بدن کمتر از حد طبیعی شود، پوست هم خشک‌تر خواهد شد. امگا-۳ در جذب مواد مغذی به پوست کمک می‌کند و مواد زائد و مضر را از پوست بیرون می‌کشد. پس تامین امگا ۳ مورد نیاز بدن، سلامت و درخشندگی را برای پوست دارد.
ریزش مو
امگا ۳ در فولیکول‌های مو نیز یافت می‌شود و باید گفت که امگا-۳، یکی از مواد مغذی مهم برای حفظ درخشش و شادابی موها است.
اسیدهای چرب امگا ۳، موها را به‌خوبی تغذیه می‌کنند، ضخامت موها را افزایش می‌دهند و التهاب پوست سر را هم کم می‌کنند. و کمبود آن منجر به موهای خشک و شکننده و حتی ریزش مو می شود.
ناخن‌های شکننده
ظاهر ناخن‌ها به خوبی نشان دهنده سلامت و یا وجود مشکل در بدن هستند . اگر ناخن ها بیش از حد نرم باشد ، پوسته بدهد و یا به‌راحتی بشکند، نشان‌دهنده این است که مشکلی در بدن وجود دارد.
یکی از این مشکلات احتمالی، کمبود امگا-۳ است. پس در رژیم غذایی خود منابع غذایی امگا 3 مانند روغن ماهی و یا مکمل آن را داشته باشید.
بی خوابی
مطالعات نشان داده است که هرچه سطح امگا ۳ در بدن افراد بالاتر باشد، کیفیت خواب هم افزایش پیدا می‌کند. با این‌حال، متخصصان همواره به مردم توصیه می‌کنند که مکمل‌های امگا ۳ را صبح‌ها مصرف کنند، نه شب‌ها.
دلیلش هم این است که مصرف مکمل غذایی امگا۳ در ساعات نزدیک به خواب شبانه می‌تواند شما را بیدار نگه دارد.
تمرکز ضعیف
شانس ابتلا به اختلال تمرکز در افرادی که به اندازه کافی روغن ماهی نمی خورند یا مکمل امگا ۳ مصرف نمی کنند افزایش پیدا می‌کند. پس با دریافت دوز روزانه امگا ۳ به بدن، وضعیت تمرکز خود را به‌طور قابل توجهی تقویت کنید.
خستگی
کمبود امگا ۳ می‌تواند یکی از دلایل خستگی مداوم باشد. خستگی به‌عنوان یکی از علامت‌های شایع کمبود امگا ۳ شناخته می‌شود و درنتیجه اضافه کردن این اسیدهای چرب به رژیم غذایی می‌تواند سطح انرژی را در افرادی که با مشکل خستگی مداوم روبه‌رو هستند، افزایش بدهد.
درد مفصلی
از خواص امگا 3 خاصیت ضدالتهابی قدرتمند آن است. به همین دلیل، مصرف امگا ۳ برای افراد مبتلا به مشکلات مفصلی توصیه می شود. دریافت امگا ۳ به‌اندازه کافی می‌تواند روند فرسایش بافت‌ها و مفصل‌های بدن را متوقف کند.
فواید امگا 3 برای ورزشکاران
یافته ها حاکی از این است که مصرف امگا 3 میزان خون‌رسانی به عضلات را در حین ورزش افزایش می‌دهد و از میزان کوفتگی عضلات در صدمات ورزشی و تورم ناشی از آن می‌کاهد. امگا 3 می‌تواند اثرات بعضی از داروها را افزایش یا کاهش دهد، بنابراین لازم است افراد در صورت مصرف هرگونه دارو به‌خصوص داروهای رقیق‌کننده خون یا کنترل‌کننده قند خون جهت تطبیق مقدار داروهای مصرفی و نیز میزان و مدت مصرف امگا 3، حتما با پزشک خود مشورت کنند.
فواید امگا 3 برای کنترل التهاب
افراد مبتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی باید حتما ماهی را در برنامه غذایی خود بگنجانند، چرا که تحقیقات نشان می‌دهد یکی از فواید امگا 3 کنترل التهاب در نواحی مفاصل، اسکلت و عضلات است که در نتیجه دردهای مفاصل و عضلانی کاهش می‌یابد. از این رو تاکید می‌شود حتما در طول هفته دو تا سه بار ماهی مصرف شود. بسته به وزن، هر فردی می‌تواند در یک وعده غذایی 90 تا 150 گرم ماهی مصرف کند.
اگرچه امگا 3 در منابع گیاهی مثل خرفه، کلزا، روغن بذر کتان و روغن سویا وجود دارد، اما بدون تردید بهترین منبع اسید چرب امگا3، ماهی و غذاهای دریایی است.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد اسیدهای چرب امگا3 موجود در ماهی دارای اثرات ضدالتهابی مطلوب‌تری است. از این رو، رعايت يك رژيم غذايي صحيح مي‌تواند به مراتب دردهای مزمن بيماران را كاهش دهد و كيفيت زندگي آنها را بهبود بخشد.
یک مکانیسم پیچیده استخوان‌سازی
برخی از مطالعات در انسان نشان می‌دهد که اسیدهای چرب بلند زنجیره مانند امگا3 می‌تواند استخوان‌سازی را افزایش دهد، افزایش توده استخوانی را در نوجوانان تحت تاثیر قرار دهد و کاهش استخوان را در کهنسالی کاهش دهد.
با این حال، مکانیسم‌های سلولی عملکرد اسیدهای چرب امگا3 پیچیده است و شامل ایجاد تغییرات متابولیت‌های اسیدچرب مانند پروستاگلاندین‌ها، رزولوین‌ها و پروتکتورها است که مسیرهای مختلف سیگنالینگ، سیتوکین‌ها و عوامل رشد را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ که البته در برخی جنبه‌ها، هنوز اختلاف‌نظر وجود دارد.
اسیدهای چرب امگا3 بر گیرنده‌های هسته‌ای که در سلول‌های استخوان‌خوار یا استئوکلاست یافت می‌شود، اثر گذاشته و مانع جذب استخوان می‌شود.
در رابطه با استئوپروز هم نقش امگا 3 به تنهایی در پیشگیری و درمان واضح نیست و اگر هم بخواهیم نقشی برای امگا 3 در نظر بگیریم به صورت کمکی برای کلسیم و در کنار کلسیم نقش پیدا می‌کند که اثر مثبتی بر سلول‌های استئوبلاست یا استخوان‌ساز خواهد داشت.
عوارض امگا ۳
در مورد تغذیه، همواره مصرف بیش‌تر، بهتر نخواهد بود. همانند بیش‌تر مواد مغذی، برای میزان مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ نیز سقف مصرفی وجود دارد.
بر اساس نظر سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، میزان مصرف ۲۰۰۰ میلی گرم در روز از مکمل‌های ترکیبی EPA و DHA بدون خطر خواهد بود. در دوزهای بالا، اسیدهای چرب امگا ۳، اثراتی نظیر رقیق شدن خون دارند.
در صورت ابتلا به اختلالات خون‌ریزی یا مصرف داروهای رقیق کننده‌ی خون، با پزشک‌تان مشورت کنید.
روغن کبد ماهی کاد، حاوی مقدار بسیار زیادی ویتامین A بوده که در دوزهای بالا خطرناک خواهد بود. دستورالعمل‌ها را خوانده و اطمینان حاصل کنید که از آنها پیروی خواهید کرد.
