مکمل غذایی چیست؟
طبق آنچه وزارت بهداشت آمریکا درباره‌ی مکمل های غذایی می‌گوید، موارد زیر را می‌توان جزو مکمل های غذایی به شمار آورد:
• به عنوان مکمل باید در رژیم غذایی گنجانده شود.
• شامل یک یا چند ماده‌ی مشخص (ویتامین‌ها، گیاهان دارویی، اسیدهای آمینه یا دیگر اجزاء تشکیل‌دهنده‌ی آنها) باشد.
• به صورت خوراکی مصرف شود.
• برچسب مکمل غذایی داشته باشد و به عنوان مکمل غذایی در نظر گرفته شود.
از طرفی، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) موادی را مکمل دارویی می‌داند که علاوه بر موارد بالا شامل ویژگی‌های زیر نیز باشد:
• کیفیت تولید آن بسیار بالا باشد.
• حاوی آلاینده یا ناخالصی نباشد.
• برچسب آن بسیار دقیق و با ذکر جزئیات باشد.
واسیلیوس فرانکوس (Vaslios Frankos) پزشک بخش برنامه‌های غذایی FDA معتقد است که نباید غلات غنی شده یا انواع کورن فلکس‌ها، که در بازار به عنوان مکمل‌های صبحانه مطرح می‌شوند، را با مکمل های غذایی اشتباه گرفت.
در واقع، مواردی که به آنها اشاره شد، فقط درباره‌ی انواع قرص، کپسول و پودرها صدق می‌کند و برچسب‌های این محصولات باید به گونه‌ای باشد که اعتماد کامل مصرف کننده را در مورد مواد تشکیل دهنده بسته‌بندی محصول به درستی جلب کند.
این کار باعث می‌شود تولیدکنندگان هم درباره‌ی محصولات خود نهایت صداقت را با سازمان غذا و دارو داشته باشند.
برخی از افراد ممکن است به دلیل مشکلات و شرایط متفاوت نیاز به مصرف مکمل‌های مختلفی داشته باشند. افرادی مانند:
• زنان باردار
• مادران شیرده
• گیاه‌خوران سفت و سخت
• افرادی که بدن آنها برخی مواد غذایی را نمی‌تواند تحمل کنند یا به آنها آلرژی دارند
• افراد مسن
• کسانی که با بیماری‌های کلیوی، قلبی و عروقی، استخوانی و سرطانی دست و پنجه نرم می‌کنند.
انواع مکمل‌ها
ویتامین‌ها و مواد معدنی
گزارش‌شده است بخش زیادی (97 درصد) از افرادی که به‌طور منظم از مکمل‌های غذایی استفاده می‌کنند، مکمل‌هایی را مصرف می‌کنند که در دسته ویتامین‌ها و مواد معدنی جای می‌گیرند.
محبوب‌ترین انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مصرف‌شده عبارت‌اند از: مولتی‌ویتامین‌ها، ویتامین D، کلسیم، ویتامین C ، ویتامین B یا B کمپلکس.
مکمل‌های خاص
بزرگ‌ترین گروه مکمل‌های خاص شامل اسیدهای چرب امگا 3 می‌شود که در روغن ماهی یافت می‌شود.
به‌طورکلی این مکمل برای کاهش فشارخون و درمان آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود، صرف‌نظر از این دو مورد این مکمل مزایای دیگری نیز دارد. دیگر مکمل‌های اختصاصی عبارت‌اند از: فیبرها، پروبیوتیک‌ها، گلوکوزامین / کندروایتین و کوانزیم Q10.
گیاهان و داروهای گیاهی
صرف‌نظر از افراد زیادی که از گیاهان و داروهای گیاهی استفاده می‌کنند، گروه زیادی از افراد به‌صورت منظم چای سبز مصرف می‌کنند.
دیگر مواد طبیعی که برای افراد استفاده‌کننده از ترکیبات گیاهی موردتوجه است، عبارت‌اند از: سیر، کرنبری، اکیناسه و جینسنگ.
مکمل‌های ورزشی، چاقی و لاغری
عده‌ای از افراد مکمل‌ها را برای اهداف ورزشی ، تغذیه‌ای و یا مدیریت وزن (افزایش وزن یا کاهش وزن) خود استفاده می‌کنند، که تخمین زده می‌شود این افراد 19 درصد استفاده‌کنندگان از مکمل‌های غذایی را تشکیل دهند.
از این گروه، رایج‌ترین مکمل‌ها عبارت‌اند از: مکمل‌های پروتئینی، ژل و نوشابه‌های انرژی‌زا مکمل گارسینیا کامبوجیا (تمبر هندی)، قهوه سبز و نوشیدنی‌های افزایش‌دهنده حجم آب بدن.
ویژگی‌های مکمل‌های غذایی
برچسب مکمل‌های غذایی
همه مکمل‌های غذایی دارای برچسبی هستند که محتویات، میزان مواد تشکیل‌دهنده، میزان توصیه‌شده مصرف در هر وعده و دیگر مواد اضافه‌شده (مانند پرکننده‌ها، ترکیب‌کننده‌ها و طعم‌دهنده‌ها) را به‌دقت مشخص می‌سازد.
تولیدکننده‌های مکمل‌های غذایی میزان توصیه‌شده برای مصرف در هر وعده را مشخص می‌کنند، اما ممکن است متخصص تغذیه شما تشخیص دهد، مصرف مقادیر متفاوت برای شما مناسب‌تر است.
اثربخشی
اگر در برنامه غذایی شما تنوع مصرف مواد غذایی نباشد، ممکن است مصرف برخی از مکمل‌ها بتواند کمبود برخی از مواد ضروری مغذی را جبران نماید. بااین‌حال، مکمل‌ها نمی‌توانند جای داشتن یک رژیم غذایی متنوع که برای سلامتی از اهمیت بالایی برخوردار‌است ، بگیرند.
شواهد علمی نشان داده است، برخی از مکمل‌های غذایی برای سلامت عمومی بدن و یا برای مدیریت برخی از عوارض خاص بیماری‌ها سودمند می‌باشند.
به‌عنوان‌مثال، کلسیم و ویتامین D برای حفظ تراکم استخوان‌ها و کاهش از دست دادن سلول‌های استخوانی مهم است ؛ اسیدفولیک خطر ابتلا به برخی از نقص‌های مادرزادی را کاهش می‌دهد؛ و اسیدهای چرب امگا 3 که از روغن ماهی به دست می‌آیند، می‌تواند به برخی از بیماران قلبی کمک نماید .
برای تعیین دقیق اثربخشی مکمل‌های دیگر ، نیاز به بررسی و ازمایشات بیشتری می‌باشد.
کیفیت
مکمل‌های غذایی محصولات پیچیده‌ای هستند. ماهیت، خلوص، قدرت و ترکیب آنها باید تأیید شود. اضافه کردن اشتباه مواد، استفاده بیش‌ازاندازه و یا کمتر از حد مجاز مواد مغذی در بسته‌بندی، احتمال آلودگی مواد و برچسب‌گذاری غیر صحیح محتویات باید به‌دقت مورد ارزیابی قرار گیرد.
چندین سازمان مستقل مکمل‌ها را آزمایش نموده و کیفیت آنها را ارزیابی می‌کنند، پس از تأیید ازمایشات، این سازمان‌ها برای مکمل‌ها تأییدیه صادر می‌کنند.
این تأییدیه‌ها تضمین می‌کند که این محصول با رعایت استانداردها ساخته‌شده، مواد ذکرشده در برچسب‌ها با محتویات بسته‌بندی مطابقت دارد و در آخر آنکه فاقد مواد آلاینده یا مضر می‌باشند. اما این تأییدیه‌ها تضمین نمی‌کند که مکملی بی‌خطر یا مؤثر است.
ایمنی و عوارض جانبی
بسیاری از مکمل‌ها حاوی موادی هستند که می‌توانند اثر فعالی در بدن داشته باشند. همیشه در خصوص احتمال عوارض جانبی غیرمنتظره، به‌خصوص در رابطه با محصولات جدیدی که قبلاً استفاده نکرده‌اید، مراقب باشید.
اگر افراد بجای استفاده از داروهای تجویزشده توسط پزشک از مکمل‌ها استفاده کنند و یا زمانی که هم‌زمان از ترکیب زیادی از این مکمل‌ها مصرف کنند، شانس بروز عوارض افزایش می‌یابد. برخی از مکمل‌ها می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند و یا اگر فردی آنها را قبل یا بعد از عمل جراحی مصرف کند، ممکن است در بیهوشی آنها اختلال ایجاد شود.
همچنین مکمل‌های غذایی می‌توانند در اثر برخی از داروهای تجویزی اختلال ایجاد کنند. به خاطر داشته باشید که برخی از ترکیبات موجود در مکمل‌های غذایی به مقدار زیادی در برخی از محصولات غذایی، ازجمله غلات صبحانه و نوشیدنی‌ها اضافه می‌شوند.
درنتیجه، ممکن است در طی روز شما بیشتر ازآنچه تصور می‌کنید این مواد را دریافت نمایید. مصرف زیادتر ممکن است بر ای سلامتی شما مناسب نباشد.
نکاتی برای انتخاب مکمل های طبیعی
کارشناسان معتقدند قوانین کلی برای انتخاب صحیح مکمل های غذایی وجود دارد که اولین آنها انتخاب مکمل‌ها از برندهای قابل اعتماد و تجربه‌شده در بازار است.
گاروتو معتقد است: «از آنجایی که در ساخت بعضی از مکمل‌ها از مواد تقلبی و فلزات سنگین آلوده کننده استفاده می‌شود اینکه از کدام برند استفاده می‌کنید مهم است، تا مطمئن باشید که درون قوطی همان چیزی است روی برچسب دارو آمده است.»
نکته‌ی دوم این است که باید اطمینان کنید محصول مورد نظر همان تأثیری را دارد، که مدعی آن است.
مثلا یک مکمل ورزشی ادعا می‌کند که می‌تواند در عرض یک هفته ۱۰ کیلوگرم عضله برای‌تان بسازد اما آیا واقعا چنین عملکردی خواهد داشت؟!
دوستان عزیزم، می‌توانید یک گام جلوتر بروید و به سایت محصول مورد نظر مراجعه و نظرات دیگر مصرف‌کنندگان را جویا شوید. در این زمینه نشریات و مقالات پزشکی، ورزشی و تغذیه هم می‌توانند راهنمای خوبی برای شما باشند. اما بهترین اقدام این است که قبل از خرید مکمل‌های مختلف با پزشک خود مشورت کنید.
