مس یک ماده معدنی و ضروری برای بدن است که اهمیت حیاتی برای سلامت جسم و روان انسان دارد، سال ها بروی این ماده معدنی در آزمایشگاه های دولتی و خصوصی مطالعه و تحقیق شده، با این حال اهمیت آن برای سلامت هنوز هم تا حد زیادی مورد بی توجهی قرار می گیرد در ادامه توضیح میدهیم کاربرد مس در بدن چیست پس همراه ما باشید.
وظایف مس در بدن
مس نقش های بسیار مهمی در بدن انسان ایفا می کند. مشکل زمانی رخ می دهد که مقدار آن در بدن افزایش یابد.
برخی از وظایف مهم مس در بدن عبارتند از:
حفظ استخوان، مفاصل و بافت های همبند:
مس در پیوند خوردن کلسیم به استخوان ها و بافت های همبند به منظور ساخت و ترمیم آن ها مورد نیاز است. این شامل تاندون ها، رباط ها، پوست، مو، ناخن، شریان ها، وریدها و غیره می شود. عدم توازن می تواند به پوکی استخوان و تقریبا به تمام مشکلات پوستی، تاندون ها، مو و ناخن ها دامن بزند.
تولید انرژی در سلول ها:
مس در مرحله نهایی چرخه تولید انرژی به نام سیستم حمل و نقل الکترون مورد نیاز است. در این سیستم بیشترین انرژی سلولی ما تولید می شود.
هر گونه مشکل در این بخش باعث خستگی، افسردگی و ناتوانی های دیگر که مربوط به کمبود انرژیست می شود.
سیستم ایمنی بدن:
روی فلزیست که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی دارد، میزان مس و روی باید در بدن باهم متوازن باشند، زمانی که مس افزایش یابد باعث کاهش روی و تضعیف سیستم ایمنی بدن می گردد و شخص در معرض ابتلا به انواع عفونت ها و قارچ ها قرار می گیرد.
سیستم غدد درون ریز، به ویژه تیروئید و غدد آدرنال:
غده تیروئید نسبت به مس بسیار حساس است. بخشی از آن به این دلیل است که تیروئید به آسانی توسط سیستم اعصاب سمپاتیک تحت تاثیر قرار می گیرد.
مشکلاتی از قبیل کم کاری یا پرکاری تیروئید رابطه مستقیم با عدم تعادل مس در بدن دارند، بنا بر تجربه ما اکثر مشکلات تیروئید با تنظیم میزان مواد معدنی و ایجاد توازن بین آن ها رفع می گردد و نیازی به هورمون درمانی نمی باشد.
سیستم تولید مثل:
مس ارتباط تنگاتنگی با متابولیزم استروژن دارد و برای باروری در زنان و حفظ بارداری مورد نیاز است.
عدم تعادل می تواند باعث مشکلات مختلف در ارگان های زنانه و ایجاد ناراحتی هایی از قبیل سندرم قبل از قاعدگی، کیست تخمدان، ناباروری، سقط جنین، اختلالات جنسی و غیره شود.
در مردان فلز روی برای تولید اسپرم مورد نیاز است و عدم تعادل مس تاثیر مستقیم بروی عملکرد فلز روی می گذارد و منجر به کاهش میل و توانایی های جنسی در مردان می شود.
سیستم عصبی:
مس محرک تولید انتقال دهنده های عصبی از قبیل: اپی نفرین، دوپامین، نوراپی نفرین و مونو آمینو اکسیداز(آنزیمی که برای تولید سروتونین لازم است) می باشد.
عدم تعادل مس تاثیرات همه جانبه بروی سیستم اعصاب مرکزی می گذارد که به شدت با واکنش های روانی، عاطفی و عصبی همراه است.
برخی از علایم آن عبارتند از کاهش قدرت حافظه به خصوص در افراد جوان، افسردگی، اضطراب، اختلال دو قطبی، اسکیزوفرنی و دیگر اختلالاتی که در این مقاله مورد بحث قرار می گیرند.
نیاز روزانه بدن به مس
معمولا به‌طور میانگین حدود 100 میلی‌گرم مس در بدن افراد سالم وجود دارد. با این حال یک فرد بزرگسال روزانه به 2 تا 3 میلی‌گرم مس نیاز دارد. نوزادانی که تازه متولد می‌شوند تا شش ماه پس از تولد به میزان 30 تا 200 میکروگرم مس به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن‌شان نیاز دارند.
پس از شش ماهگی تا سن ده‌سالگی این مقدار به 80 تا 120میکروگرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن می‌رسد و از ده سالگی به بالا به میزان 30 تا 60 مس میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مورد نیاز است.
نکته: افرادی که از بیماری‌ها یا اختلالات خاصی رنج می‌برند، مقادیر مختلفی مس نیاز دارند که با توجه به وضعیت جسمانی‌شان تعیین می‌شود.
عوارض کمبود مس در بدن
مس مانند هر ماده معدنی دیگری که مورد نیاز انسان است در صورت کمبود سبب نارسایی‌هایی در بدن می‌شود.
تهی‌سازی و تخلیه اکسیژن در سلول‌های بدن، کم‌خونی و کاهش جذب آهن در بدن، مشکلات و اختلالات پوستی، مشکلات شنوایی، افسردگی و پرخاشگری، التهاب برخی استخوان‌های بدن مانند قوزک پا و کاهش کلسترول خوب در بدن از مهم‌ترین عوارض کمبود مس در بدن است.
عوارض ازدیاد مس در بدن
گاهی ممکن است به دلیل دریافت بیش از اندازه مس، بدن دچار مسمومیت ناشی از آن شود. در این صورت فرد دچار سردرد، حالت تهوع، کاهش قند خون و افزایش ضربان قلب می‌شود.
از آنجا که کبد مخزن اصلی مس در بدن است، مس اضافی در مغز و کبد رسوب کرده، به کلیه‌ها صدمه می‌زند و مانع تولید ادرار می‌شود. در صورتی که میزان مس در بدن زیاد شود با ماده معدنی روی که در ساخت آنزیم‌های گوارشی و در نتیجه هضم غذا بسیار موثر است، دچار تعارض شده و در نتیجه فرد به سختی قادر به هضم مواد غذایی پروتئینی خواهد بود.
افزایش مس در کودکان عوارضی مانند اختلال در یادگیری خواندن و نوشتن، بیش‌فعالی و مشکلات شنوایی را در پی خواهد داشت. این عارضه در جوانان و افراد بزرگسال ممکن است سبب افسردگی، پرخاشگری و عصبانیت و تحریک‌پذیری زیاد، تغییرات شخصیتی و توهم شود.
